-Door Martijn van Noorden, psychiater LUMC-
Verslag symposium ‘Het Psychiatrisch Onderzoek’ in Planetarium Amsterdam
Heeft deze patiënt een Capgras-syndroom of toch het syndroom van Fregoli? Dat er sprake is van een misidentificatiewaan leidt geen twijfel. En hoe noemen we de stoornis in de hoeveelheid van het denken bij de volgende patiënt: rumineren? piekeren? negatieve metacognitie? hyperreflexiviteit? Dit zijn zo maar wat voorbeelden die de revue passeerden tijdens het symposium over het psychiatrisch onderzoek op 24 mei 2019 in Planetarium Amsterdam, georganiseerd ter gelegenheid van het nieuwe Handboek Psychiatrisch Onderzoek van Michiel Hengeveld, Desiree Oosterbaan en Joeri Tijdink.
Psychiatrisch onderzoek, nog relevant?
Wie kent het niet? Het boekje ‘Het Psychiatrisch Onderzoek’ van inmiddels emeritus professor Michiel Hengeveld. Vele generaties hebben dit boek als student, aios en psychiater intensief gebruikt en gebruiken het nog steeds. De kans is levensgroot dat jouw eigen psychiatrisch onderzoek berust op de terminologie van dit boek. Ook ons bekende Leidse kaartje is er op gebaseerd. Nu is er een geheel herziene en flink dikkere versie, die meteen maar ‘Handboek‘ is gedoopt. Hengeveld beschouwt dit werk als zijn magnum opus, en heeft door het betrekken van psychiaters Desiree Oosterbaan en Joeri Tijdink gezorgd voor verjonging en toekomstbestendigheid van het boek. Maar hebben we dit boek nog wel nodig als psychiaters?
In het tijdperk van DBC’s, ROM, urenregistraties en DSM dreigt de kern van ons vak uit onze handen te glippen, zo betoogde Jonge Psychiater Joeri Tijdink. Wie besteedt er nog tijd en aandacht aan het zorgvuldig uitvoeren en opschrijven van een psychiatrisch onderzoek terwijl je in dezelfde tijd ook een DBC kunt invullen? Toch zouden we dat wel moeten doen: het psychiatrisch onderzoek is de kern van ons vak, en zonder goede diagnostiek geen goede behandeling. In de woorden van Tijdink: ‘we can stand out with it’. Oftewel: psychiaters bij uitstek zijn experts in het verrichten van een gedegen psychiatrisch onderzoek en het overbrengen van de kennis aan jonge collega’s en andere disciplines. Wij moeten er dus voor zorgen dat we deze essentiële vaardigheid niet uit onze handen laten glippen!
Het spoed-PO
De opzet van het symposium was levendig met veel interactieve stukken waarbij de kennis van het publiek getoetst werd. Desiree Oosterbaan gebruikte filmmateriaal om de PO kennis aan te scherpen. En de Amsterdamse psychiater Jeroen Zoeteman gaf een inkijkje in de praktijk van het uitvoeren van psychiatrisch onderzoek onder hoge druk in de spoedeisende psychiatrie.
Inspiratie en kritiek
Al met al was het een geslaagd en inspirerend symposium waarbij je gedwongen werd om stil te staan bij de basis van ons vak. Deleidsepsychiater heeft direct het psychiatrisch onderzoek geïmplementeerd in het wekelijkse gesprekstechnieken-onderwijs: elke week bespreekt een aios of psychiater een term, zeldzaam syndroom of onderdeel van het psychiatrisch onderzoek in maximaal 5 minuten aan de hand van het boek of literatuur, waarna hij een ander onderwerp aan de volgende collega doorgeeft.
Eén punt van kritiek voor de organisatie: hoewel de zaal in het planetarium bomvol zat, viel het niet te ontkennen dat er vooral collega’s op leeftijd aanwezig waren. Dat had waarschijnlijk te maken met het forse tarief voor de dag (meer dan 300 Euro, wel inclusief boek), waardoor de aios, voor wie dit symposium bij uitstek geschikt zou zijn, massaal wegbleven. Volgende keer een sterk gereduceerd aios-tarief?
Vragen? Neem contact op met de redactie.
O ja, en wat betekenen de termen? Oniomanie is koopdrang, en crocydisme is een stoornis in de psychomotoriek waarbij de patiënt schijnbare draadjes plukt van een (schijnbare) deken, zoals vaak voorkomt bij een delier!
