Depressieve symptomen tijdens de verschillende fasen van een migraine aanval

Onderzoek 0 comments

-Door Simone de Vries Lentsch, arts-onderzoeker afdeling neurologie LUMC-

Migrainepatiënten hebben een 3-6 keer verhoogd risico op een depressie vergeleken met gezonde controles. De relatie tussen depressie en migraine is uitgebreid onderzocht en er zijn sterke aanwijzingen voor een gedeelde genetische achtergrond.

Een migraine aanval bestaat uit verschillende fasen, namelijk de prodromale fase, de aura fase, de hoofdpijnfase en de postdromale fase. Prodromale symptomen zijn symptomen die 2-48 uur voorafgaan aan de migraine aanval, voor de aurafase in migraine met aura, en voor de hoofdpijnfase in migraine zonder aura. Acute depressieve symptomen (stemmingswisselingen, vermoeidheid, concentratieproblemen, veranderingen in eetlust) zijn eerder gerapporteerd als prodromale symptomen, maar meestal in cross-sectionele studies (studies op één moment in de tijd) of in hele kleine longitudinale studies (studies over langere tijd).

Het doel van de huidige studie was het verkrijgen van meer inzicht in de acute depressieve symptomen gedurende de verschillende fasen van een migraine aanval en evalueren of deze symptomen inderdaad toenemen in de dagen voor een migraine aanval en kunnen dienen als een voorspeller voor een opkomende migraine aanval.

Wat hebben we gedaan?

Voor dit onderzoek werden migrainepatiënten uit de LUMINA (Leiden University Migraine Neuro-Analysis) database benaderd. De patiënten in deze database hebben allen een gevalideerde screening- en uitgebreide migrainevragenlijst ingevuld. Deze vragenlijsten bevatten vragen om de migrainediagnose te kunnen stellen, over aura- en hoofdpijnkarakteristieken, gebruik van acute en profylactische medicatie en huidige en lifetime depressie.

Patiënten kwamen in aanmerking voor het huidige onderzoek als zij minimaal 1 migraine aanval en maximaal 8 migrainedagen per maand hadden. Deelnemers werd gevraagd om een maand lang een dagboek in te vullen. Elke dag vulden zij in of zij 1. Hoofdpijn hadden, en 2. Of dit een migraine hoofdpijn was.

Daarnaast vulden ze elke dag vragen in over prodromale symptomen. Vijf van deze vragen konden gebruikt worden om acute depressieve symptomen te kunnen bepalen:

1) Heeft u zich vandaag somber of terneergeslagen gevoeld?
2) Was uw interesse in het doen van de dagelijkse activiteiten vandaag minder dan normaal?
3) Heeft u zich de afgelopen dag vermoeid (niet aan inspanning gerelateerd) gevoeld?
4) Heeft u vandaag zich vandaag hopeloos en/of waardeloos en/of schuldig gevoeld?
5) Heeft u vandaag moeite gehad met het onthouden van feiten?

Elke van deze vragen werd beantwoord op een 5-punts Likert schaal, van 0 (totaal niet) tot 4 (zeer ernstig). De totaal score van deze vragen (score 0-20) werd beschouwd als een indicatie van de ernst van de acute depressieve symptomen op een specifieke dag (depressie score).

Een migraine aanval werd gedefinieerd als 6 dagen: een interictale dag, gevolgd door drie pre-ictale dagen (prodromale fase), een migraine dag en de eerste hoofdpijnvrije dag. De depressie score werd bepaald voor elk van deze dagen.

Int: interictale dag; -3, -2, -1: prodromale dagen; Mig: migraine dag; Rec: hoofdpijnvrije dag.
A: gemiddelde depressie score voor alle patiënten. B: gemiddelde depressie score voor alle patiënten met en zonder lifetime depressie.

Wat hebben we gevonden?

487 patiënten werden geïncludeerd in de analyses. 216 van deze patiënten scoorden positief op de lifetime depressie (gebaseerd op HADS-D, CES-D en aanvullende vragen).

Op de migrainedag scoorden patiënten hoger op de depressie score dan op alle andere dagen van de migraine aanval. Bij het analyseren van alle symptomen apart, bleek dat alle symptomen hieraan bijdroegen. Er werd geen evidente toename in de depressie score gevonden in de dagen voorafgaand aan de migrainedag. Patiënten met lifetime depressie scoorden op alle dagen hoger dan patiënten zonder lifetime depressie.

Als laatste hebben we de analyses herhaald door alleen de som van de kernsymptomen van depressie mee te nemen. Ook hierbij werd alleen een toename van de score gezien op de migraine dag, en niet in de dagen ervoor.

Wat betekent dit voor de praktijk?

Een beter begrip van de pathofysiologie van migraine en het kunnen voorspellen van een opkomende migraine aanval zou kunnen leiden tot een betere behandeling van migraine door mogelijk eerder kunnen ingrijpen in het ziekteproces.

Helaas lijken depressieve symptomen niet te gebruiken als een voorspeller voor een opkomende migraine aanval, maar migraine patiënten ervaren wel meer depressieve symptomen tijdens een migraine hoofdpijn, onafhankelijk van lifetime depressie. Er bestaat nu geen bewijs voor een associatie tussen acute depressieve symptomen tijdens migraine en het risico op de ontwikkeling van een nieuwe depressie. Echter, migrainepatiënten hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van een depressie, waarbij het risico op het chronisch worden van de klachten ook toeneemt. Daarom is het heel belangrijk voor artsen om alert te zijn op depressieve symptomen bij patiënten met migraine. Het toevoegen van twee korte vragen betreffende de kernsymptomen van depressie (somberheid en verminderde interesse) aan een dagelijks hoofdpijndagboek zou voldoende kunnen zijn om inzicht te krijgen in de stemming van een patiënt tijdens en buiten aanvallen.

Dit onderzoek is het resultaat van een samenwerking tussen de afdelingen neurologie en psychiatrie van het LUMC. Het artikel is hier te vinden. Heb je naar aanleiding van deze post nog vragen, neem dan contact op met de redactie.

Leave a Reply

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.