-Door Mirjam Riedinger, psychiater GGZ Rivierduinen en promovenda LUMC-
“Je bent wat je eet”. Een uitspraak die impliceert dat je door voeding beïnvloedt wat je bent. Een interessant gedachte, met name als het gaat om psychiatrische aandoeningen. Want hoe bepaalt wat je eet dan misschien of je blij of depressief bent? Sinds enkele jaren is het onderzoek naar de ‘gut-brain axis’ of ‘hersen-darm -as’ in volle gang en beginnen we steeds meer te begrijpen hoe de 100 duizend miljard microben die in je darmen leven, invloed hebben op jou als persoon. Wat je eet, beïnvloedt welke darmmicroben floreren en hoe divers je darmflora is. Ook medicatie kan van invloed zijn en er zijn nu zelfs hypotheses dat een deel van de werking van bijvoorbeeld antipsychotica via het microbioom van de darm zou kunnen zijn.
Kip of ei
We weten nog niet precies hoe het allemaal in elkaar steekt, en al helemaal nog niet of bijvoorbeeld een psychiatrische ziekte ontstaat of wordt beïnvloed in ernst door welke darmmicroben je hebt, of dat je door de ziekte een afwijkende darmflora krijgt. Wat we wel weten is dat mensen met ernstig psychiatrische ziekten zoals schizofrenie en bipolaire stoornis vaak minder gezond eten dan de gemiddelde bevolking. Dit komt mogelijk door minder toegang tot gezond en gevarieerd eten, mogelijk doordat de symptomen van de ziekte ze minder geneigd maken gezond te eten, mogelijk door beperkte kennis, mogelijk door de invloed van medicatie en mogelijk ook gewoon door de psychiatrische aandoening.
BINCO Onderzoek
In ons onderzoek hebben we ons gericht op het dieet en de darmflora van mensen die kort geleden waren gediagnostiseerd met een bipolaire stoornis. Het BINCO (Bipolair Nederlands Cohort) is een grote groep mensen die minder dan een jaar weten dat ze een bipolaire stoornis hebben en meedoen aan een tal van metingen. Wij hebben aan het begin van de studie en na een jaar gekeken naar het de kwaliteit van het dieet van mensen met een bipolaire stoornis en naar hun microbioom. Hiervoor gebruikten we de DHD-15 score (Dutch Healthy Diet 2015). Een score die aangeeft hoe goed je je houdt aan de adviezen van het voedingscentrum. Voor het microbioom gebruikten we drie maten: die de rijkdom (Chao1), diversiteit (Shannon diversity index) en verdeling van soorten (Pielou’s evenness index) in beoordelen.
Wat we vonden was het volgende; bij begin van de studie gold: hoe gezonder het dieet, hoe diverser (en rijker en meer gelijk verdeeld) het microbioom. Dit effect bleef bestaan als we corrigeerde voor bekende factoren van invloed zoals opleiding, leeftijd, geslacht, roken en ook voor ziektematen zoals de scores op depressie- en manieschalen. We vonden tevens dat mensen niet slechter of beter gingen eten in het jaar tussen de metingen.
Kortom, we zien dat een gezonder dieet geassocieerd is met een diversere darmflora in mensen met een bipolaire stoornis en dat hun voedingskwaliteit niet significant verandert in het eerste jaar na diagnose.
Wil je meer weten; lees het hele artikel hier.
Figuur 1. Correlatie tussen dieetkwaliteit en microbioommaten op baseline.
Dieetkwaliteit is gemeten met de (DHD total score), de rijkheid door middel van de Chao1 die aangeeft hoeveel verschillende soorten er in de darm aanwezig zijn. De diversiteit is gemeten met de Shannon diversity index die een balans aangeeft tussen soorten en mate waarin ze voorkomen en de Pielou’s index laat zien hoe gelijkmatig de soorten verdeeld zijn. Bron: Riedinger et al. 2024 (1)
Referenties
1. Riedinger M, Mesbah R, Koenders M, Henderickx J, Smits W, El Filali E, et al. A healthy dietary pattern is associated with microbiota diversity in recently diagnosed bipolar patients: The Bipolar Netherlands Cohort (BINCO) study. J Affect Disord. 2024.
