Door: Nienke en Marianne
De psycholoog en de psychiater worden vaak door elkaar gehaald. Dit is logisch, aangezien ze allebei met mensen met psychische klachten werken. Toch zijn er belangrijke verschillen, zowel in achtergrond als in werkwijze. Deze blog gaat over de achtergrond van psychologen die in de psychiatrie werken.
Hoe word je psycholoog?
Psychiaters zijn medisch specialisten, zij hebben dus eerst de opleiding tot arts gevolgd. Psycholoog word je door psychologie te studeren. De bacheloropleiding psychologie duurt drie jaar. In de bachelorfase worden vakken in verschillende aandachtsgebieden van de psychologie aangeboden. Hoe verder je in je bachelor komt, hoe meer je de vakken kunt kiezen die meer jouw interesse hebben. Op deze manier bereid je je voor op de masteropleiding, waarin je je specialiseert in een bepaalde richting. Binnen sommige universiteiten moet je al vrij vroeg je specialisatie kiezen. In Leiden kan je in de bachelorfase veel verschillende vakken volgen, zodat je ook ná het halen van je bachelor nog een keuze hebt tussen masteropleidingen.
Zorggerichte psychologie
Binnen de psychologie wordt een scheiding gemaakt tussen de meer bedrijfsgerichte psychologie (denk aan marketingtrucs) en de zorggerichte psychologie. Dat laatste is waar mensen vaak aan denken bij ‘de psycholoog’. Binnen de zorggerichte psychologie bestaan de volgende richtingen:
- klinische psychologie
- gezondheidspsychologie
- neuropsychologie
- kind- en jeugdpsychologie
Na het afronden van één van deze masters kan je aan het werk in bijvoorbeeld ziekenhuizen en GGZ-instellingen, waar je met psychiatrische patiënten te maken krijgt.
Stage
Binnen de masteropleiding volg je een klinische stage. Dit is een periode van zes tot negen maanden waarin je patiënten met psychische en/of cognitieve klachten ziet. Het soort patiënten dat je ziet is afhankelijk van je stageplek. Sommige stages zijn meer gericht op diagnostiek, andere op behandeling. Het is bij de keuze van je stage dus handig om van tevoren te bedenken waar jouw interesse ligt.
Gezondheidszorg
Als je afgestudeerd bent in één van deze richtingen, dan kan je aan het werk als psycholoog in bijvoorbeeld een ziekenhuis of GGZ-instelling. Als je in dit soort instellingen wilt werken, is het aan te raden om een vervolgopleiding te doen waarmee je een BIG*-registratie kunt verkrijgen. Op die manier kan je als psycholoog werken, zonder dat een psycholoog of arts met registratie jouw werk hoeft te superviseren. 
*Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg
GZ-psycholoog
Een voorbeeld hiervan is de opleiding tot gezondheidszorg-psycholoog (GZ-psycholoog). Dit is een opleiding die twee jaar duurt, waarin je werkt als psycholoog en 1 dag per week onderwijs volgt. Deze periode wordt wel eens vergeleken met de co-schappen die een arts loopt, met als belangrijk verschil dat je als GZ-psycholoog in opleiding wel gewoon salaris krijgt! Er is helaas ook een keerzijde: er is een beperkt aantal plekken voor deze opleiding en deze zijn zeer gewild.
Om in aanmerking te komen voor een opleidingsplek moet je al aantoonbaar ervaring hebben in de patiëntenzorg. Dit toon je aan met een LOGO**-verklaring of een Basisaantekening Psychodiagnostiek (BAPD). Vaak is het mogelijk om deze al tijdens je stage in de masterfase te halen.
**Landelijk Overleg van Geestelijke gezondheidszorg Opleidingsinstellingen
Onderzoek
Je kunt ook besluiten om na je afstuderen in het onderzoek te gaan werken. Dit is vaak in de vorm van promotieonderzoek. We zullen hier een aparte blog aan wijden. Wanneer je al vroeg weet dat je het onderzoek in wilt, is het aan te raden om een researchmaster te volgen. Dit is echter geen vereiste.
Een richting kiezen
Kortom, ook na je afstuderen binnen de psychologie kan je vaak nog allerlei kanten op. Dit maakt het leuk, maar soms ook erg ingewikkeld, want, hoe weet je nu wat je leuk vindt? Het is dan ook raadzaam om, als je nog niet helemaal weet welke kant je op wilt, ervaring op te doen binnen verschillende settingen.
Richt jij je liever op kinderen en jongeren, op volwassenen, of ouderen? Vind je het leuker om mensen met stemmings- en angstklachten te helpen, of mensen met heftige persoonlijkheidsproblematiek? Kies je liever voor het geven van zorg, of wil je eerst starten met een promotietraject? Mijn tip is dan ook om met mensen te praten die werken binnen jouw interessegebied, of ga eens naar een lezing of excursie van het SPS-NIP!
Over de auteur
Nienke de Bles heeft psychologie gestudeerd in Leiden. Ze heeft een master Klinische Neuropsychologie gevolgd. Na haar afstuderen liep zij een stage binnen de Research Policy Group aan de Universiteit van Cambridge. Sinds maart 2017 werkt zij op de afdeling psychiatrie van het LUMC. Ze doet promotieonderzoek naar de relatie tussen voeding en agressie.
