-Door Lotje Hoogervorst, co-assistent Leiden-
‘Traan m en v; meervoud: tranen; druppel oogvocht’. Tranen: een uiting van emotie die je gedurende de coschappen in verschillende vormen tegen zult komen. Tranen van blijdschap bij het horen van goed nieuws, bij pijn, van geluk, uit angst, tranen uit boosheid. Maar tranen omdat je zó slecht in je vel zit dat je niet meer kunt genieten van de wereld om je heen, die waren voor mij nog onbekend.
Een depressie, maar liefst één op de vijf Nederlanders krijgt hiermee te maken. Van ‘lichte’ vormen, tot een ernstige vorm waarbij zelfs opname in een psychiatrisch ziekenhuis noodzakelijk is. Kenmerkend voor depressie is een verlies van interesse of plezier of een sombere stemming, dit gedurende minimaal twee weken.
Dat depressie een grote invloed heeft op de ‘patiënt’ is tijdens mijn coschap vooral opgevallen; schaamte, het gevoel zélf de klachten te hebben veroorzaakt, het vast zitten in je eigen gedachten, geen overzicht meer hebben, hopeloosheid, onbegrip, niet weten hoe lang deze situatie nog aan zal houden en vooral schuldgevoelens. Schuldig tegenover de familie, naar de naasten, ‘hoe heb ik hen zo in de steek kunnen laten?’. Dit laatste blijft mij nog steeds verbazen. Waar komt dit schuldgevoel vandaan? Vraag een patiënt met een longontsteking of met eczeem naar schuldgevoelens; Hij/zij zal je vast en zeker met een vragende en verbaasde blik aankijken. Maar ‘depressie: v; meervoud: depressies; een ziekte van stemming en gevoelens’. Depressie is dus ook een ziekte, het kan iedereen overkomen.
Zo ook bij meneer T. Hij gaf bij opname in de kliniek, nu 8 weken geleden, aan altijd van het leven te hebben genoten, alles te hebben waarvan hij ooit gedroomd had: een lieve vrouw, geweldige kinderen, een mooi huis en goede lichamelijke gezondheid. ‘Hoe heeft het zover kunnen komen, waarom kan ik niet gewoon weer plezier hebben zoals vroeger? Ik voel mij zo schuldig tegenover hen (kijkt met tranende ogen naar zijn dochter en vrouw die hem bij het opnamegesprek bijstaan). Hoe heb ik het zo ver kunnen laten komen. Ik wil gewoon weer de oude zijn.’ Nu ruim 2 maanden/177 pilletjes Nortrilen/118 dagactiviteiten/4 familiegesprekken/10 PMT-sessies verder, kan hij weer lachen. Grapjes maken, de krant lezen, meezingen met muziek, de tafel dekken, zeuren over zijn vrouw.
Vandaag wens ik hem voor het laatst een fijne dag, hij is klaar voor ‘het ontslag’. Iets waar hij weken lang naar toe heeft gewerkt. Hij heeft zijn eigen ‘ik’ weer gevonden, hij kan weer ‘gewoon’ de partner en vader zijn die hij altijd is geweest en waar hij zo trots op is.
Als laatste boodschap zeg ik tegen hem: “Het allerbeste. En die schuldgevoelens, die zijn écht nergens voor nodig.” Hij kijkt mij vol onbegrip aan: “Waarom zou ik? Dit kan toch iedereen overkomen.”
